Ze względu na zmiany i zniszczenia, jakie niesie ewolucja społeczna i gospodarcza na świecie uznano, że dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze jest coraz bardziej zagrożone. W celu zapobieżenia tej tendencji opracowano Konwencję w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturalnego i naturalnego, która została przyjęta przez Konferencję Generalną UNESCO w 1972 r. Polska ratyfikując konwencję w 1976 r., jako jedno z pierwszych państw, jednocześnie przyjęła zobowiązanie ochrony swojego dziedzictwa, które posiada wybitne wartości rozpoznawane w skali światowej.

Narodowy Instytut Dziedzictwa koordynuje realizację postanowień Konwencji światowego dziedzictwa z 1972 r. w Polsce. Działania te mają na celu zachowanie dziedzictwa o wyjątkowej powszechnej wartości, podniesienie poziomu ochrony i zarządzania dobrami światowego dziedzictwa w Polsce, stworzenie forum wymiany informacji i wypracowanie modelu efektywnej współpracy pomiędzy podmiotami odpowiedzialnymi za dobra światowego dziedzictwa. Obejmują one:

• aktywne wsparcie służb konserwatorskich, organów samorządu terytorialnego, zarządców oraz instytucji rządowych w ochronie i konserwacji dóbr wpisanych i kandydujących na Listę światowego dziedzictwa;
• zapewnienie platformy współpracy i wymiany informacji dla jednostek rządowych i organizacji pozarządowych, a także szeroko rozumianego społeczeństwa w ochronie i opiece nad obszarami światowego dziedzictwa;
• prowadzenie monitoringu i ocenę stanu zachowania polskich miejsc wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO;
• opracowywanie dla Centrum Światowego Dziedzictwa UNESCO raportów okresowych dotyczących polityki państwa w zakresie realizacji Konwencji oraz koordynacja opracowywania raportów okresowych dla poszczególnych miejsc wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO;
• popularyzowanie światowego dziedzictwa i jego znaczenia dla społeczeństwa;
• organizację spotkań opiekunów miejsc światowego dziedzictwa, które mają na celu zapoznanie opiekunów i zarządców polskich miejsc oraz służby konserwatorskie z tematyką światowego dziedzictwa, a także stanowią platformę do wymiany doświadczeń. Każde spotkanie porusza konkretne zagadnienia związane z ochroną oraz zarządzaniem światowym dziedzictwem w Polsce i na świecie.

Aktualna lista zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa:

1. Historyczne Centrum Krakowa
2. Królewskie kopalnie soli w Wieliczce i Bochni
3. Puszcza Białowieska
4. Auschwitz Birkenau, niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940-1945)
5. Historyczne centrum Warszawy
6. Stare Miasto w Zamościu
7. Średniowieczne miasto w Toruniu
8. Zamek krzyżacki w Malborku
9. Kalwaria Zebrzydowska: manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy
10. Kościoły Pokoju w Jaworze i Świdnicy
11. Drewniane kościoły południowej Małopolski
12. Muskauer Park / Park Mużakowski
13. Hala Stulecia we Wrocławiu
14. Drewniane cerkwie w polskim i ukraińskim regionie Karpat
15. Kopalnie rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach
16. Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego
17. Pradawne i pierwotne lasy bukowe w Karpatach i innych regionach Europy

Aktualności